Geçmişten Günümüze Saat Çeşitleri
Geçmişten günümüze saat çeşitleri değişmiş olsa da insanlık için saatin önemi hiç değişmedi. Sadece büyüdükçe saatin ve zamanın anlamını daha iyi kavramaya başladık. İlk saatimize sahip olduğumuz an hayatımızdaki unutulmaz anlardan biri oldu ve o an bir kez daha büyüdük aslında. Peki biz bunları yaşarken saatler yıllar içinde nasıl bir yolculuktan geçti, nasıl gelişti? İnsanlık saati nereden nereye getirdi?
Güneş saatleri
Güneş saatleri insanlığın yüzyıllar boyunca zamanı ölçmek için kullandığı bir saat çeşidi. Özel olarak hazırlanmış bir milin gölgesinin, bir mermer veya taş zemin üzerindeki hareketine göre zamanın ölçülmesine yardım eder. Bu hareket de Güneş’in görünen hareketine göre gerçekleşir.
Su saatleri
Su saatleri de neredeyse Güneş saatleri kadar eskidir. Tek çanaktan oluşan su saatlerinde çanağın içi su doludur ve altında bir delik vardır. Çanaktan dışarı su boşaldıkça çanağın içindeki işaretler ne kadar zaman geçtiğini gösterir. Yani bildiğimiz zaman algısından farklı bir mantığı vardır.
Kum saatleri
14. yüzyılda ortaya çıkmış olan kum saatini artık saat olarak değil dekoratif bir obje olarak veya oyun oynarken kullanıyoruz. Genellikle kısa zaman dilimlerinin ölçümü için kullanılır.
Ateş saatleri
Ateş saatlerini en basit haliyle anlatmak gerekirse; kısalan bir mumun gölgesinin, arkadaki bir cetvel üzerindeki boyuna göre okunduğu saatlerdir. Pek çok farklı materyalle ateş saati yapılabilir.
Mekanik saatler
İlk mekanik saatler din adamlarının çabalarıyla, saati göstermek değil bir çağrı gibi duyurmak için yapılmış. Birer ağırlığa bağlı çalışan mekanik saatler belirli zaman aralıklarıyla gonga vuran tokmaklardan oluşur.
Atom saatleri
Hidrojen veya sezyum atomunun sarkaç olarak kullanıldığı atom saatlerinin ilk örneği 1949’da ABD’de yapılmış. 1967’de atomun doğal frekansı yeni global zaman birimi olarak tanınmış ancak pratik olarak kullanılabilecek bir tür değil.
Tarihteki ilk kol saati
Tarihteki ilk kol saati ile ilgili farklı kaynaklarda farklı bilgiler olsa da ilk belgeler 1790 yılına ait. İlk kadın kol saati ise 1812 yılında, İsviçre’nin lüks saat markası Abraham Louis Breguet tarafından Napoli Kraliçesi Caroline Murat için yapılmış.
Guinnes Dünya Rekorları’na göre ise bugünkü kol saatlerine benzeyen ilk kadın kol saati İsviçreli bir saat üreticisi olan Patek Philippe tarafından Macar Kontesi Koscowicz için 1868’de üretilmiş ve bu saat modern anlamda üretilen ilk kol saati olmuş.
İlk kullanan kişi bir kadın olduğu için kol saatleri 20. yüzyıla kadar bir kadın aksesuarı olarak kalmış. Kol saatinin kaderini değiştiren ise Alman Donanması’ndan bir asker olmuş. Bombalamaların zamanlamasını ayarlamaya çalışırken cebinden saat çıkarmanın zorluğundan yakınan asker, üstlerine bir öneriyle gelmiş: kola takılabilen bir cep saati! Bu olaydan sonra Alman Donanması’nın siparişi üzerine yine İsviçreli bir saat ustası olan Girard-Perregaux, 1880 yılında ilk erkek kol saatini yapmış.
Yeni saat modelleri
Artık doğru seçildiğinde bir kot bir tişört’le de, gece elbisesiyle de, takım elbiseyle de kullanılabilecek bir aksesuara dönüştü kol saatleri.
Yeni saat modelleri hangileridir diye baktığımızda ilk kol saatlerini bırakın yirmi yıl önceki saatlerden çok farklı modellerle karşılaşıyoruz. Günümüz saatlerinde kadranların büyüklüğü, farklı materyallerin bir arada kullanımı, renk kullanımdaki özgürlük erkek saatlerinde de kadın saatlerinde de dikkat çekiyor. Timberland TBL 13673JSB serisinde kasa çapı 56 mm olan, kadranı dikdörtgen olan devasa saatler görüyoruz. Üstelik bu sadece erkek saat modellerinde de geçerli değil.
Geçmişte incecik kayışlı, küçük kadranlı olmasına alıştığımız, bir kadının bileğinde zarif bir bilezik gibi taşıdığı değerli bir aksesuar olarak görülürdü kol saatleri. Şimdi Casio G-Shock serisine baktığımızda kasa çapı 43.4 mm olan, silikon kayışlı devasa saatler var.
İnsanlık geçmişte elzem bir ihtiyaç olan saatin pek çok farklı türünü, kullanım alanını denemişken artık saati sürekli kontrol ettiğimiz telefonlarımızdan her an görebiliyoruz. Peki buna rağmen neden hala saat kullanıyoruz? Neden her gün yeni modeller deneniyor? Çünkü geçmişten bugüne saat çeşitleri değişse de saatin değeri hiç değişmedi ve değişmeyecek!